Frederik Janssens bracht zijn jeugd door in het voormalige Belgisch-Congo. Hij heeft er mooie herinneringen aan. Maar gaandeweg kwam hij steeds meer te weten over de gruwels van de kolonisatie en werd hij steeds kritischer. Op zoek naar zijn eigen plaats in de geschiedenis, spoort hij aan om hypocrisie te doorprikken, eerlijkheid centraal te plaatsen en andere stemmen te beluisteren. 

Afgelopen zaterdag, 11 juli, vierde Vlaanderen de feestdag van de Vlaamse Gemeenschap. Voor mij heeft die dag een heel andere betekenis. Op 11 juli herdacht ik net zoals zoveel Bosniërs, de genocide van Srebrenica, 25 jaar na de zeer gerichte massamoorden op meer dan 8.000 Moslim jongens en mannen. Dit lijken twee uitermate verschillende herinneringen gekoppeld aan diezelfde datum, twee uitermate verschillende politieke implicaties en contexten.

Het laatste deel van onze driedelige reeks over geld. In het eerste deel gingen we uitgebreid in op de manier waarop geld gecreëerd wordt door banken en hoe het zich in de samenleving verspreidt. In het tweede deel bespraken we hoe de eurocrisis voor structurele achterstelling zorgde, hoe de veroorzakers van de crisis daar nog extra profijt uit haalden, hoe financieel beleid soms ook racistisch kan zijn en hoe dat alles in tijden van corona sterk dreigt toe te nemen als we de financiële sector niet democratiseren.

De impact van corona op onze economie is groot. Het is dus van groot belang dat we ervoor zorgen dat de kloof tussen arm en rijk niet vergroot. Uit de geschiedenis blijkt immers maar al te duidelijk dat dergelijke crisissen dikwijls voor structurele achterstelling zorgen. Sommigen halen er profijt uit, terwijl anderen in steeds hogere schulden terecht komen en reeds geviseerde minderheden tot zondebokken worden gemaakt.

Ik heb mijzelf een lange tijd gehaat omdat ik voor witte mensen zwart was, en voor zwarte mensen wit. Mijzelf gehaat omdat ik nooit vriendjes of vriendinnetjes op de speelplaats had die op mij leken. Of omdat mijn cultuur niet verder ging dan frietjes met satékruiden en joppiesaus, terwijl mijn huidskleur wel andere verwachtingen creëerde. 

De Black Lives Matter protesten in de VS legden ook hier in eigen land de open zenuw van structureel racisme en discriminatie weer bloot. Racisme en discriminatie zijn schering en inslag op de arbeidsmarkt, huurmarkt, … Nochtans is elke vorm van discriminatie bij wet verboden. Praktijktesten Nu lanceert daarom een petitie om onze overheden aan te sporen juridische praktijktesten in te voeren.

De coronacrisis gaat zakken vol geld kosten. Zoveel is duidelijk. Het lijkt dan ook dringend tijd om diepgaander te reflecteren over geld. Want sommige beleidsmakers doen het uitschijnen alsof het evident is dat de overheid zal moeten besparen en dat alle belastingbetalers een bijdrage zullen moeten leveren. Maar werkelijk evident is dat helemaal niet.

 “Het is mijn taak het verhaal te vertellen van de slaaf. Het verhaal van de meester is vaak genoeg verteld.” (abolitionist Frederick Douglass)

Het verhaal van de slaaf in “De Waterdanser” is dat van de jonge Hiram ('Hi') Walker. Diens witte vader Howell Walker superviseert met strenge hand een tabaksplantage in Lockless (Virginia). Van zijn moeder Rose heeft Hiram elke herinnering geblokkeerd nadat zij voor zijn ogen als slaaf verkocht werd toen hij vijf jaar oud was.

In Europa verdwijnen op regelmatige basis niet-begeleide minderjarige vreemdelingen. Echt veel aandacht is daar nooit voor geweest in de media. Je ziet wel eens een artikel passeren in een krant, of er wordt een artistieke actie gedaan om dit drama in beeld te brengen. Hier en daar schrijft een politicus een opiniestuk of krijg je een klein bericht over de bezorgdheden van een NGO te lezen. 

Op sociale media werden memes de laatste jaren ontzettend populair. Memes zijn foto’s, afbeeldingen, of video’s, vaak in combinatie met stukjes tekst, waarin met zowat alles de draak wordt gestoken. Ze worden in sneltempo verspreid op het internet. In groepsgesprekken op WhatsApp delen collega’s ze met elkaar, lachen vrienden ermee of sturen ploeggenoten van de lokale sportclub ze naar elkaar door. Zo ook in mijn WhatsAppgroepen met vrienden. Sommige memes balanceren op het randje van racisme, andere overschrijden duidelijk de grens.